Татарстан Премьер-министры Алексей Песошин Н.И. Лобачевский исемендәге премия тапшыру тантанасында катнашты
Бүген Казанда фундаменталь һәм гамәли математика өлкәсендәге күренекле эшләре өчен Н.И. Лобачевский исемендәге премия һәм медаль тапшыру тантанасы узды.
Чара Казан федераль университетында (КФУ) узды. Искәртәбез, Н.И. Лобачевский исемендәге премия ике елга бер тапкыр бирелә, һәм алдагы премия лауреатын 2023 елда хөрмәтләгәннәр иде. 2025 елда Н.И. Лобачевский исемендәге премия лауреаты РФА әгъза-мөхбире, РФА ПОМИ баш фәнни хезмәткәре Сергей Иванов булды.
Казан университетының механика-математика факультетын тәмамлаган Татарстан Республикасы Премьер-министры Алексей Песошин тантанада катнашучыларны Татарстан Рәисе Рөстәм Миңнеханов һәм Татарстан Республикасы Хөкүмәте исеменнән сәламләде.
"Татарстан гадәттәгечә фән, Евклид булмаган геометрия, мәгълүмат технологияләре өлкәсендә әйдәп баручы үзәкләрнең берсе булып тора, - диде Алексей Песошин. - Бу казанышлар фундаменталь белемгә таянмыйча мөмкин түгел. Николай Иванович Лобачевскийның исеме Казан һәм аның Евклид булмаган геометрия өлкәсендәге Мирра математикасы үсешенә хәлиткеч йогынты ясаган ачышларына тыгыз бәйләнгән. Аның Казан университетында профессор һәм галим, ректор буларак эшләве Казан математика мәктәбенең ныклы формалашуына ярдәм итә. Быел Лобачевский исемендәге премия Сергей Владимирович Ивановка - В.А. Стеклов исемендәге математика институтының Санкт-Петербург бүлегенең геометрия лабораториясе баш фәнни хезмәткәренә, профессорга – фундаменталь һәм гамәли математика өлкәсендәге күренекле эшләре өчен бирелде».
Татарстан Премьер-министры ассызыклаганча, Сергей Владимирович Иванов Лобачевский идеяләрен тарихи яктан үстергән һәм Россия фәненең абруен ныгыткан танылган Петербург математика мәктәбенең дәвамчысы булып тора.
"Сезне, Сергей Владимирович, әлеге вакыйга белән котлыйсым, сәламәтлек, иминлек һәм уңышлы эш телисем килә. Һәм лаеклы бүләкне тапшырам", - диде Алексей Песошин, лауреатка мөрәҗәгать итеп.
КФУ ректоры Ленар Сафин билгеләп үткәнчә, мондый чаралар – бөек академик традициянең дәвамы. "Монда, Казан университеты диварларында, Николай Иванович Лобачевский үзенең гомерен фәнгә һәм мәгарифкә хезмәт итүгә багышлаган, ул биредә ректор булып эшләгән һәм үзенең революцион геометриясен – Лобачевский геометриясен төзегән. Бу күренекле вакыйганың ике йөз еллыгын без киләсе елда билгеләп үтәчәкбез", - диде ул.
Ленар Сафин шулай ук Татарстан Рәисе Рөстәм Миңнехановка югары уку йортын үстерүгә ярдәм иткәне өчен рәхмәт белдерде.
Н.И. Лобачевский исемендәге медаль һәм премия бирү буенча жюри рәисе, КФУның алгебра һәм математик логика кафедрасы мөдире, ТР Фәннәр академиясенең хакыйкый әгъзасы, профессор Марат Арсланов жюри әгъзаларының эше турында сөйләде. Ул хәбәр иткәнчә, конкурста катнашу өчен бик күп гаризалар килгән. Нәтиҗәдә катнашуга 9 гариза кертелгән. Номинантлар географиясе - Казан, Санкт-Петербург, Донецк, Казахстан, Үзбәкстан, Һиндстан.
Белешмә өчен:
Н.И. Лобачевский исемендәге медаль һәм премия 1897-1937 елларда Казан университеты тарафыннан бирелә торган Н.И. Лобачевский исемендәге премиянең һәм бөек математикның тууына 200 ел тулу уңаеннан СССР Министрлар Кабинеты карары белән гамәлгә куелган һәм 1992-2002 елларда Казан университеты тарафыннан бирелгән Н.И. Лобачевский исемендәге медальнең хокукый варисы булып тора.
2017 елда Н.И. Лобачевский исемендәге медальгә һәм премиягә Америка математигы, дифференциаль геометрия өлкәсендә белгеч Ричард Мелвин Шен лаек булды – компакт күптөрлелекләрдә Ямабеның атаклы проблемасын чишкәне һәм минималь өслекләрнең даимилеге теориясенә һәм гармоник чагылышларга фундаменталь өлеш керткәне өчен.
2019 елда Н.И. Лобачевский исемендәге медаль һәм премия Канада математигы Даниэль Вайска, төркемнәрнең геометрик теориясенә караган һәм бер төркем чиксез төркемнәрне тикшерү өчен кубик комплексларны куллану программасын тәкъдим итүче танылган Хакен гипотезасын (Virtually Haken conjecture) исбатлаган өчен бирелде.
2021 елда Н.И. Лобачевский исемендәге медаль һәм премия иясе М.В. Ломоносов исемендәге МДУ профессоры Иҗад Сабитов булды. Аның өслекләрнең һәм күпкырлыларның метрик теориясе өлкәсендәге күренекле фәнни казанышлары билгеләп үтелде.
2023 елда Николай Иванович Лобачевский исемендәге премия лауреаты профессор, Россия Фәннәр академиясе академигы, СО РАНның С.Л. Соболев исемендәге Математика институты баш фәнни хезмәткәре Юрий Ершов булды. Ул Новосибирск дәүләт университетының Гыйльми советы һәм Россия Фәннәр академиясе академигы С. Гончаров тарафыннан дискрет математика өчен топология эшләү буенча эш циклы өчен тәкъдим ителә, алар аның «Дискрет математика өчен топология» дигән йомгаклау монографиясендә бәян ителгән.