ТР Авыл хуҗалыгы министрлыгы башлыгы Марат Җәббаров: Төп бурыч - урып-җыю эшләрен мөмкин кадәр кыска вакыт эчендә тәмамлау
Бүген Татарстан Республикасында 1 млн. 80 мең га, ягъни бөртекле культураларның 72%ы суктырылган. Әтнә һәм Зәй районнары бөртеклеләрне җыеп бетерделәр. Якын арада Кама Тамагы һәм Саба районнары төгәлләнәчәк.
Бу хакта бүген ТР Хөкүмәте Йортында узган киңәшмәдә ТР Премьер-министры урынбасары – ТР авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министры Марат Җәббаров хәбәр итте.
Киңәшмәне Татарстан Республикасы Рәисе Рөстәм Миңнеханов үткәрде. Чарада шулай ук ТР Премьер-министры Алексей Песошин катнашты.
Татарстан Республикасы Авыл хуҗалыгы министрлыгы башлыгы хәбәр иткәнчә, төбәктә кыр эшләре дәвам итә, урып-җыю белән параллель рәвештә көзге культуралар чәчү, туфрак эшкәртү һәм азык әзерләү бара. Ул республиканың климат зоналары буенча урып-җыю барышын тәкъдим итте.
Әйтик, иң югары уңыш Идел алды буенча гына түгел, тулаем республика буенча да Тәтеш районында - 40 ц/га дан артык.
Марат Җәббаров хуҗалык җитәкчеләренә икмәкнең тамырдан туктавына юл куймаска дип мөрәҗәгать итте.
Гомумән алганда, республикада 4 мең гектар борчак, 62 мең гектар арпа һәм 17 мең гектар көзге бодай җыеп алынмаган, алар бүген үк 20%ка кадәр югалтулар кичерә.
Урып-җыю логистикасын техниканың туктаусыз эшләве нигезендә төзергә һәм барлыкка килгән һава шартларыннан файдаланырга кирәк, диде Марат Җәббаров, фаразлар буенча, явым-төшем киләсе атна уртасыннан башланачак.
Республикада шулай ук майлы культураларны җыю дәвам итә. 48 мең гектар җыелган, шуларның 26 мең гектары 14,4 ц/га уңыш белән, 22 мең гектары горчица, 7,4 ц/га уңыш белән. Бу әлеге культураларның чәчү мәйданнарының 26 проценты. Майлы культуралар барлыгы 54 мең тонна сугылган (рапс - 37,9 мең тонна, горчица - 16,1 мең тонна).
Бу культуралар югары маржиналь һәм көзге культураларга кадәр игү өчен яхшы санала. Сатып алу бәяләре дә кызыклы – 33 мең сум/тонна рапс, 40 мең сум/тонна горчица. Республиканың алты районында (Арча, Буа, Лаеш, Минзәлә, Түбән Кама һәм Чистай) бәрәңге казый башлаганнар. Бүгенге көндә 146 мең га казылган, уртача уңыш 295 ц/га, 4,3 мең тонна казылган. Буа районы – 130 ц/га һәм Түбән Кама районы – 200 ц/га.
Механизация турында сөйләгәндә, министр билгеләп үткәнчә: ашлык җыю комбайннарын куллануның нәтиҗәлелеге урып-җыю эшләренең барышына турыдан-туры йогынты ясый.
Урып-җыю эшләрен мөмкин кадәр кыска вакыт эчендә тәмамлау төп бурыч булып кала. Марат Җәббаров мехотрядларны җәлеп итүнең максатка ярашлылыгына игътибар итте.
Көзен туфрак эшкәртүгә килгәндә, быел 1,7 млн га туфрак эшкәртү зарур. Бүгенгә 289 мең гектар эшкәртелгән, бу планның 18%ы. Чистай, Зәй, Арча, Аксубай, Актаныш, Тәтеш, Сарман, Буа Тукай районнары актив эшкәртелә башлаган. Әмма районнарның яртысы төп эшкәртү потенциалын кулланмый, дип саный Марат Җәббаров.
Ул үзләрен көзге культуралар орлыкларының күчеп торучы фонды белән тулысынча тәэмин итмәгән хуҗалыкларны аерым билгеләп үтте (узган елгы орлык материалы күп булганда).
ТР Авыл хуҗалыгы министрлыгы башлыгы азык әзерләү турында кыскача сөйләде. 17 августка 374 мең тонна печән, 1 млн 837 мең тонна сенаж, 14,1 мең тонна силос әзерләнгән, бу 1 шартлы башка исәпләгәндә 14,3 ц. к. берәмлек тәшкил итә.
Утыз биш муниципаль район берьеллык үләннәрне җыялар. 126 мең гектар берьеллык (бу барлык мәйданнарның 92 проценты) чабып алынган. Күпьеллык үләннәрне 112 мең гектарда (мәйданнарның 30%ы) җыелган.
Тулаем республика буенча узган елгы азык калдыкларын исәпкә алып, шартлы 1 башка 23,6 ц.к. берәмлек бар. Иминият запасын исәпкә алып, еллык ихтыяҗны тәэмин итү өчен тагын 16,4 ц.к. берәмлек әзерләргә кирәк. Бүгенге көндә азыкның иң аз күләме, хәтта узган елгы калдыкларны исәпкә алып, Әлки, Алексеевск, Югары Ослан һәм Чирмешән районнарында да.
Шәхси ярдәмче хуҗалыклар өчен азык әзерләү дәвам итә. Бүгенге көндә 738,9 мең тонна печән әзерләнгән, ягъни ихтыяҗның 90%ы. 2022 елның күчмә калдыгын исәпкә алып, шәхси ярдәмче хуҗалыкларның азык белән тәэмин ителеше 105% тәшкил итә, әмма Яңа Чишмә, Әлмәт, Минзәлә районнарында тупас терлек азыгы җитмәве билгеләнә.
Ашлык фуражы әзерләү башланган, ихтыяҗ 273,6 мең тонна тәшкил итә.