Алексей Песошин Тарифлар буенча Дәүләт комитетының киң вәкиллекле утырышында: Тариф карарлары буенча фикер алышу практикасын саклап калырга, коммуналь хезмәтләр өчен түләүнең артуын контрольдә тотарга кирәк
Бүген Татарстан Республикасы Тарифлар буенча дәүләт комитетының киң вәкиллекле утырышында Татарстан Республикасы Премьер-министры Алексей Песошин катнашты.
Утырыш 2023 елда Татарстан Республикасы Тарифлар буенча дәүләт комитеты эшчәнлегенең төп нәтиҗәләренә һәм 2024 елга бурычларына багышланды.
Чара Татарстан Республикасы Милли китапханәсе бинасында узды.
Утырышта Монополиягә каршы федераль хезмәт җитәкчесе урынбасары Виталий Королев кунак булды.
ТР Тарифлар буенча дәүләт комитеты рәисе Александр Груничев узган елда ведомство эшенең нәтиҗәләре турында төп нотык белән чыгыш ясады. 2023 ел нәтиҗәләре буенча ТР Тарифлар буенча дәүләт комитеты 167 млрд сумлык керем күләме белән меңләп үзлегеннән җайга салынучы оешмаларга карата 988 тариф карары кабул иткән.
«2023-2024 елгы тариф кампаниясе түбәндәге күрсәткечләр белән характерлана: коммуналь хезмәтләр өчен гражданнарның түләү үсеше индексы республика буенча уртача 10,8% күләмендә билгеләнгән, 695 муниципаль берәмлек өчен гражданнарның түләү үсеше 10,8%тан да кимрәк булачак. Калган 218 муниципаль берәмлек өчен түләү үсеше индексы 15,7%тан артмаячак. Әйтик, Кукмарада чын индекс 11,9% тәшкил итәчәк", - дип хәбәр итте Александр Груничев.
Ул ассызыклаганча, Татарстанда яшәүчеләрнең 72%ы өчен түләү үсеше 10,8%тан да кимрәк булачак. Александр Груничев шулай ук «2023 ел уникаль булды» дип билгеләп үтте, чөнки коммуналь хезмәтләргә тарифларны индексацияләү үткәрелмәде. Соңгы индексация 2022 елның 1 декабрендә үткәрелгән, билгеләнгән тарифлар 2024 елның 30 июненә кадәр, ягъни ел ярымнан артык дәвамында гамәлдә.
Монополиягә каршы федераль хезмәт җитәкчесе урынбасары Виталий Королев ТР Тарифлар буенча дәүләт комитеты эшен уңай бәяләде. Ул, аерым алганда, тарифларны дәүләт тарафыннан җайга салуның зур җитди юнәлеш һәм ФАС эшчәнлегенең өстенлекле юнәлешләренең берсе булуын билгеләп үтте. "Татарстан өч субъектның беренчесе булып өч елга гражданнарның түләү индексларын озак вакытлы билгеләүгә керде. Шулай итеп, өч ел эчендә торак-коммуналь хуҗалык өлкәсенә өстәмә рәвештә инвестицияләр кергән – бу очракта су белән тәэмин итүгә һәм ташландык суларны агызуга - 2 млрд 770 млн сум. 2022 елда бу 367 млн, 2023 елда – 1 млрд 300 млн.сум, 2024 елга 1 млрд 64 млн. сум планлаштырылган», - диде Королев.
"Тарифларны җайга салуны цифрлаштыру буенча да зур эш алып барыла", - дип билгеләп үтте ул.
ТР Министрлар Кабинеты башлыгы Алексей Песошин, киң вәкиллекле утырыш барышында чыгыш ясаганда, «тарифлар һәрвакыт игътибар үзәгендә булды һәм булачак, чөнки тарифлар теләсә кайсы төбәкнең икътисады үсешенә һәм инвестицион җәлеп итүчәнлегенә генә түгел, ә җәмгыятьтәге социаль тотрыклылыкка да зур йогынты ясый», - дип белдерде.
Алексей Песошин билгеләп үткәнчә, илебезгә карата санкцияләр басымына карамастан, республика икътисады тотрыклылыгын саклап кына калмыйча, алдынгы урында баруын дәвам итә. Мәсәлән, 2023 ел нәтиҗәләре буенча тулаем төбәк продукты күләме (бәяләү буенча) беренче тапкыр 4 трлн сумнан артып киткән, җибәрелгән продукция күләме 4,5 трлн сум (сәнәгать җитештерүе индексы 102,9%). Республиканың икътисадына һәм социаль өлкәсенә җәлеп ителгән инвестицияләр күләме 1 трлн сумнан артык, ягъни 2022 ел дәрәҗәсенә карата 108% тәшкил иткән.
Төбәкләр арасында инвестицияләр күләме буенча Татарстан Идел буе федераль округында 1 нче урында һәм ил буенча 5 нче урында тора.
Өченче ел рәттән республика өчен рекордлы торак күләме кертелә – 3 млн. кв. м. артык. Россия Президенты Владимир Владимирович Путин һәм ил Хөкүмәте ярдәме белән республикада колачлы инфраструктура проектлары гамәлгә ашырыла. Бу - узган ел «Мәскәү-Казан» М -12 тиз йөрешле трассасын ачу. Түбән Кама һәм Чаллыны урап узучы М-7 федераль юлы, Шәле-Баулы автомобиль юлы, республикага яңа мөмкинлекләр һәм үсеш өстенлекләре бирәчәк башка мөһим проектлар төзелеше дәвам итә.
Татарстанның илкүләм проектларда катнашуы икътисадый үсешнең өстәмә драйверы булып тора. 2023 елда республика 13 илкүләм проектта катнашты, аларны гамәлгә ашыруга 46,2 млрд сум юнәлдерелгән, диде Алексей Песошин.
Әлеге акчаларга 39,7 млрд сумлык 587 социаль объектны һәм торак-коммуналь хуҗалыкны төзү, реконструкцияләү һәм ремонтлау гамәлгә ашырылган, республиканың мәгариф, медицина һәм социаль учреждениеләренең матди-техник базасын яхшырту өчен 2,5 млрд сумга якын җайланмалар сатып алынган, эшкуарларга адреслы ярдәм күрсәтелгән, балалы гаиләләргә социаль түләүләр башкарылган һәм башка чаралар үткәрелгән – 4,2 млрд сумга якын.
Алексей Песошин билгеләп үткәнчә, алга таба үсешне тәэмин итү өчен шул исәптән булган резервларны мобилизацияләү дә таләп ителә. "Салым бурычы белән эшләү мөһим юнәлеш булып кала. 1 декабрьгә ул 12 млрд сум тәшкил итә. Монда аны кыскарту буенча системалы эшне дәвам итәргә кирәк. Предприятие җитәкчеләре һәм вәкилләренең игътибарын салымнарны вакытында түләү кирәклегенә юнәлтәм", - дип ассызыклады ул.
Татарстан буенча коммуналь хезмәтләр өчен бурыч 9 млрд сум тәшкил итә, диде Алексей Песошин, һәм бу сумма тарифларны тоткарлау, хезмәт күрсәтү сыйфатын яхшырту һәм челтәрләрне тоту проблемаларын хәл итүдә ярдәм итәр иде.
"Узган ел йомгаклары буенча түләүләр җыю - бурычларны исәпкә алып – 99,2% тәшкил итте. Декабрь аенда җыелу - 100%, биредә бердәм җаваплылык үзәген булдыруыбыз ярдәм итте", - диде ул.
Татарстан Республикасы Премьер-министры 2024 елның 1 июленә гражданнарның коммуналь хезмәтләр өчен түләү күләменә төзәтмәләр кертү планлаштырылуын искәртте, ул 2022 елның 1 декабреннән үзгәрешсез кала. Тарифлар өстендә эш киеренке булды, дип ассызыклады ул.
"Республиканың 218 муниципаль берәмлегендә гражданнарның коммуналь хезмәтләр өчен түләү күләменең максималь үзгәрүе 10,8%тан артып китәр дип көтелә, әмма рөхсәт ителгән 15,7% чикләрендә калачак. Шул ук вакытта республика буенча гражданнарның түләүләре үсеше Россия Федерациясе Хөкүмәте билгеләгән 10,8% чикләүдән артмаячак», - дип белдерде Алексей Песошин.
"Дәүләт комитетыннан тариф карарларын кабул иткәндә ачык фикер алышу практикасын саклап калуны һәм гражданнарның коммуналь хезмәтләр өчен түләүләрне арттырмавын контрольдә тотуны сорыйм, - дип йөкләде Алексей Песошин. - Шулай ук күрсәтелә торган хезмәтләрнең үзкыйммәтен киметү, инвестиция программаларын гамәлгә ашыруның нәтиҗәлелеген арттыру өлешендә резервларны ачыклау эшен дәвам итәргә кирәк. Дәүләт комитетына, Сәнәгать министрлыгына, Төзелеш министрлыгына үзлегеннән җайга салынучы оешмаларның инвестицион эшчәнлеген контрольдә тотуны көчәйтергә кушам».
Оешмалар тарафыннан җайга салына торган инвестицион программаларны раслау мөһим мәсьәлә булып кала, дип искәртте ТР Премьер-министры, аларның барысы да кабул ителмәгән, ә бу амортизацияне һәм башка тариф чыганакларын максатсыз куллану өчен алшартлар тудыра.
Алексей Песошин концессия килешүләре төзү юлы белән коммуналь инфраструктура объектларын рәсмиләштерү һәм ресурслар белән тәэмин итүче оешмаларга тапшыру мәсьәләсенә аерым тукталды. Әлеге эш күптән бара, әмма бик акрын бара, гәрчә бөтен норматив-хокукый база Россия Федерациясе Хөкүмәте тарафыннан формалаштырылган булса да.
Шул ук вакытта ТКХ өлкәсендә концессия килешүләре төзү өчен кирәкле республика норматив базасы әлегә кадәр актуальләштерелмәгән. Хокук билгеләүче документларсыз җылылык белән тәэмин итүне, су белән тәэмин итүне һәм ташландык суларны агызуны гамәлгә ашыручы оешмалар мөлкәттән законлы файдалану хокукын раслый алмый, ә Дәүләт комитетының тарифларны билгеләү өчен нигезләре юк. "Шуңа бәйле рәвештә Төзелеш министрлыгына, Финанс министрлыгына, Инвестицион үсеш агентлыгына концессия килешүләре төзү өчен норматив базаны кыска вакыт эчендә формалаштыруны тәмамларга кушам", - диде Алексей Песошин. Моннан тыш, республика муниципаль берәмлекләре җитәкчеләренә ел ахырына кадәр муниципаль милектә булган объектларны ресурслар белән тәэмин итүче оешмаларга файдалануга тапшыруны тәэмин итәргә кушылды.
"Су белән тәэмин итү һәм ташландык суларны агызу өлкәсе торак-коммуналь хуҗалыкның мөһим өлеше булып тора, ә аның торышы күп яктан халыкның тормыш сыйфатын билгели. Республикада гамәлгә ашырыла торган коммуналь инфраструктура объектларын төзү һәм модернизацияләү буенча федераль һәм республика программалары халыкны сыйфатлы коммуналь хезмәтләр белән тәэмин итүгә юнәлдерелгән. Уңай динамикага карамастан, су белән тәэмин итү һәм су чыгару челтәрләрен модернизацияләү мәсьәләсе актуаль булып кала. Соңгы берничә елда күп кенә торак пунктларда биологик чистарту корылмалары төзелгән һәм реконструкцияләнгән. Әмма үзкыйммәте арту һәм аларның куәте җитмәү сәбәпле, финанс йөкләмәсе халыкка югары тариф рәвешендә төшә»,-дип хәбәр итте Татарстан Республикасы Премьер-министры.
Ул ТР Төзелеш министрлыгына республиканың яңа биологик чистарту корылмалары кертелгән муниципаль районнарында абонентларның максималь санын тоташтыру өчен су агызу челтәрләрен үстерү буенча программа эшләргә кушты.
Утырышта билгеләп үтелгәнчә, Татарстан - республика Хөкүмәте һәм Монополиягә каршы федераль хезмәт арасында Хезмәттәшлек турында килешү кысаларында - яңа алдынгы технологияләрне кертү буенча сынау төбәкләр санына керде. "Без беренчеләрдән булып су белән тәэмин итү һәм ташландык суларны агызу өлкәсендә электрон типовой эксперт нәтиҗәләрен керттек һәм сынап карадык. Дәүләт комитеты аларны эшләүдә актив катнаша. 2024 елга планнарда, Россия Федераль салым хезмәте белән берлектә, җылылык белән тәэмин итү өлкәсендә типовой эксперт нәтиҗәләрен эшләү һәм кертү практикасын тарату», - диде Алексей Песошин.
ФАС башлыгы урынбасары Виталий Королевка мөрәҗәгать итеп, Татарстан Республикасы Премьер-министры тарифларны исәпләү өчен норматив-методологик базаны актуальләштерү буенча Дәүләт комитеты тәкъдимен хуплауны сорады.