ТР Хөкүмәте Йортында 2024 елда Өлкәннәр ункөнлегенә багышланган брифинг узды
Бүген республикада эшкә сәлә халыктле яшьтән өлкәнрәк 935,1 мең кеше яши, бу республика халкының 23,3%ын тәшкил итә. Озак яшәүчеләр категориясенә (100 яшьтә һәм аннан өлкәнрәк) 233 кеше керә: 24 ир-ат һәм 209 хатын-кыз.
Бу хакта ТР Хөкүмәте Йортында узган брифингта ТР Хезмәт, эш белән тәэмин итү һәм социаль яклау министры Эльмира Зарипова хәбәр итте.
Брифинг 1 октябрьдән 10 октябрьгә кадәр Өлкәннәр ункөнлеген үткәрүгә багышланды.
Министр хәбәр иткәнчә, өлкән буын кешеләренә социаль хезмәт күрсәтү реестрына 103 учреждение кертелгән, шул исәптән 20се дәүләтнеке булмаган. Социаль хезмәтләрне өлкән яшьтәге 31,6 мең граждан ала, шул исәптән 16,6 мең кеше – өйдә һәм 15 мең кеше - стационар һәм ярымстационар формаларда. 2019 елдан республикада «Демография» илкүләм проектының «Өлкән буын» төбәк проекты кысаларында өлкән яшьтәге гражданнарны һәм инвалидларны озак вакытлы карау системасын булдыру буенча сынау проекты гамәлгә ашырыла. 2024 елда проектта 74 медицина оешмасы һәм 82 социаль хезмәт күрсәтү учреждениесе катнаша. 2024 елның сентябренә СДУ хезмәтләре белән 5 мең 990 өлкән яшьтәге һәм тәрбиягә мохтаҗ инвалид граждан җәлеп ителгән. Ел саен якынча 50 мең гражданнарның 65 яшьтән дә өлкәнрәк булган авыл җирендә яшәүче, җибәреләләр медицина оешмасы. Булган мәгълүматлар буенча, 2024 елның 1 сентябренә 42,7 меңнән артык кеше китерелгән, шул исәптән, диспансерлаштыруны һәм профилактик тикшерүләр – 34,9 мең кеше, диспансер күзәтүе – 3,5 мең кеше. 2024 елда халыкны эш белән тәэмин итү үзәкләренә кирәкле эш эзләү максатыннан хезмәт эшчәнлеген яңартырга омтылучы пенсионерлар һәм пенсия яше алдыннан булганнар арасыннан 1 мең 232 кеше мөрәҗәгать иткән. Шулардан 789 кеше яисә мөрәҗәгать итүчеләрнең 64%ы эшкә урнаштырылган.
Шулай ук гражданнарга 312 белем бирү программасы тәкъдим ителә. ТР Социаль министрлыгы мәгълүматлары буенча, Татарстанда 135 меңнән артык хезмәт ветераны яши. Бу Татарстанда ташламага ия булучыларның иң күп санлы категориясе. Алар юл йөрү ташламаларыннан, торак-коммуналь хезмәтләр өчен түләүгә субсидияләрдән, түләүсез теш һәм колак протезларыннан файдаланалар. "Ташламалар керемнәрне исәпкә алып бирелә - 20 мең сумнан кимрәк. Бу юлда йөрү өчен - 605 сум, социаль юл йөрү билеты сатып алу мөмкинлеге, шулай ук торак- коммуналь хуҗалыкка субсидияләр, абонплата (телефон, радио, антенналар), түләүсез теш һәм колак протезлары ясау. Су транспортында һәм шәһәр яны тимер юл транспортында навигация чорында юлга 50% ташлама бирү иң популяр", - диде министр. Ул хезмәт ветераны исемен ничек алырга икәнен искәртте. Моның өчен хезмәт стажы һәм ведомство бүләкләре булырга тиеш. "Ир-атлар өчен стаж кимендә 25 ел һәм хатын-кызлар өчен кимендә 20 ел тәшкил итә. Мәгариф, сәламәтлек саклау, авыл хуҗалыгы тармагында „Ветеран“ күкрәк тамгасы каралган. Ведомство бүләкләре федераль дәрәҗәдә билгеләнә. Кайбер тармаклар өчен бу мактау грамотасы", - дип аңлатты Э. Зарипова.
Спикер хәбәр иткәнчә, Өлкәннәр ункөнлеге кысаларында барлык шәһәрләрдә һәм районнарда кайнар линия телефоннары эше оештырылган, Түләүсез юридик һәм хокукый ярдәм оештырылган, өлкән яшьтәге гражданнар өчен вакансияләр һәм эшкә урнаштыру буенча махсуслаштырылган ярминкәләр үткәрелә, гаилә тормышы юбилярларын хөрмәтләү оештырылган. Мобиль табиблар бригадалары ерак авылларга чыгачак. 1 октябрьдән туган якны өйрәнү музейлары, музей-тыюлыклар, Татарстан Республикасы шәһәрләре һәм авыллары тарихы музейлары өлкән буын гражданнары өчен үз фондларын ачалар һәм бушлай чаралар үткәрәләр. Республика предприятиеләрендә һәм оешмаларында тармак ветераннарын хөрмәтләү буенча чаралар оештырылачак. Стационар социаль хезмәт күрсәтү учреждениеләрендә яшәүчеләр өчен дә бәйрәм чаралары оештырылачак.
Россия Социаль фондының Татарстан Республикасы бүлеге идарәчесе Эдуард Вафин хәбәр иткәнчә, СФР төбәк бүлеге 1,1 миллионнан артык пенсионерга хезмәт күрсәтә. Быелның 8 аенда татарстанлыларга пенсияләр, социаль пособиеләр һәм башка түләүләргә 246 млрд сумнан артык акча җибәрелгән. "2025 елның 1 гыйнварыннан Татарстан Республикасы буенча СФР бүлеге 100 меңнән артык гражданның (беренче төркем инвалидлыклары булган һәм 80 яшьтән өлкәнрәк гражданнарның) пенсияләренә 1200 сум күләмендә өстәмә түләүләр билгеләячәк. Түләү гаризасыз билгеләнәчәк һәм ел саен пенсия белән бергә индексацияләнәчәк. Пенсионерларның үзләренә моның өчен беркая да мөрәҗәгать итәргә кирәк булмаячак», - дип билгеләп үтте Эдуард Вафин.
Казан Башкарма комитеты җитәкчесенең социаль мәсьәләләр буенча урынбасары Гүзәл Сәгыйтова ассызыклаганча, республика башкаласында ункөнлек кысаларында пенсионерлар төрле мәдәни һәм спорт чараларында, экскурсияләрдә һәм концертларда катнаша алачак. Шәһәр районнарында Татарстан сәнгать осталары һәм иҗат коллективлары концертлары булачак. «Московский» мәдәни үзәгендә шәһәр халкын 1 октябрьдә, «Чулпан» мәдәни үзәгендә һәм Ленин исемендәге МҮдә – 3 октябрьдә, ә «Сәйдәш» мәдәни үзәгендә - 4 октябрьдә. Ункөнлектә пенсионерлар Константин Васильев, Әмир Мәҗитов, Бакый Урманче музейларын, Илдар Зарипов галерея-студиясен бушлай карый алачак. Зоопаркта да ирекле керү оештыралар. Халыкны 1 һәм 3 октябрьдә 10:00 һәм 14:00 сәгатьтә көтәчәкләр. Үзең белән пенсия таныклыгы булырга тиеш. «Игелекле Казан» коммерциячел булмаган автоном оешмасы экскурсияләрнең аерым программасын әзерләгән. 1 октябрьдән 31 октябрьгә кадәр Свияжск, Болгар, Алабуга һәм башка шәһәрләргә сәфәрләр булачак. Экскурсиягә язылырга яки сорауны кайнар линия телефоны буенча бирергә була: +7 (843)558-74-18. Гадәттәгечә өлкән яшьтәге кешеләрнең сәламәтлегенә аерым игътибар бирелә. Табиблар карауга мохтаҗларның өйләрендә булачак, ә дәвалау-профилактика учреждениеләрендә пенсионерларны медицина белән тәэмин итү мәсьәләләре буенча ачык ишекләр көннәре узачак. Беренче октябрьдә теләге булган һәркем биш мунчага бушлай керә алачак. Үзең белән пенсия таныклыгы яки Россия социаль фондыннан мөһер белән белешмә булырга тиеш. Штаттан тыш баш белгеч гериатр, Казан шәһәренең «Сугыш ветераннары өчен госпиталь» ДАССОның баш табибы Илдар Фәхретдинов картаю процессын биология, медицина, социология һәм психология күзлегеннән чыгып өйрәнүче фәннәрнең берсе геронтология турында сөйләде.
Геронтологиянең төп максаты -актив һәм иҗади озын гомерлелеккә ирешү. "Гериатрия геронтологиянең бер өлеше булып тора, һәм картаю процессының медицина аспектларын үз эченә ала. Гериатриянең бурычы - өлкән яшьтәге кешеләрнең сәламәтлеген саклау һәм, яшь үзгәрешләрен исәпкә алып, аларның хәлен яхшырту. Аның предметы булып клиника үзенчәлекләрен өйрәнү, картлык патологиясен, шулай ук өлкән яшьтәге гадәти авыруларны диагностикалау, дәвалау һәм профилактикалау, шулай ук өлкән яшьтәге һәм карт кешеләргә медик-социаль ярдәм оештыру тора», - диде Илдар Фәхретдинов. Ул гериатрия консультациясенең бурычлары «нәзберек» пациентларны ачыклау (скрининг), аларның сәламәтлек торышын бәяләү, гериатрия проблемаларын анализлау, өстенлекле авыру/синдромны аерып чыгару, пациентны алып баруның индивидуаль комплекслы планын төзү һәм социаль ярдәм оештыру тора, дип аңлатты. Бүгенге көндә гериатр-табиб республиканың һәр шәһәрендә һәм районында диярлек эшли. Республиканың гериатрия хезмәте тарафыннан 2024 елда тәүлек буе эшли торган стационарда 5 мең 686 госпитализация планлаштырылган. Бүгенгә 4 мең 264 пациент дәваланган инде.
Татарстан Республикасы Ветераннарының (пенсионерларының) төбәк иҗтимагый оешмасы рәисе Хәбир Иштирәков әлеге оешманың эшчәнлеге һәм социаль проектларны гамәлгә ашыру турында сөйләде. Аерым алганда, өч газета чыгарыла, өлкән буын мәнфәгатьләрен яклау буенча зур эш алып барыла, волонтерлык оешмалары белән хезмәттәшлек алып барыла, тарихи хәтерне саклау буенча чаралар комплексы гамәлгә ашырыла, төрле концертлар һәм мәдәни проектлар оештырыла. Хәбир Иштирәков МХО башлану белән Татарстан Республикасы Ветераннарының төбәк иҗтимагый оешмасы вәкилләре хәрбиләргә актив ярдәм итә башлады, дип хәбәр итте. Махсус кием тегәргә, маскировка ятьмәләре үрергә, окоп шәмнәре һәм мич-буржуйкалар ясый башлаганнар. Ә Курск өлкәсендә зыян күрүчеләргә ярдәм итү өчен Татарстан ветераннары акча җыю өчен махсус счет ачканнар. "Беренче 4 көндә үк 1 млн сумнан артык акча җыелды, барлыгы - 4 млн сумнан артык. Без Курск өлкәсенә 60 тонна гуманитар ярдәм җибәрдек", - дип өстәде спикер.