ТР Хөкүмәте Йортында узган брифингта инвалидлар декадасы кысаларындагы чаралар турында сөйләделәр
Татарстан Хөкүмәте Йортында узган брифингта министрлыклар һәм ведомстволар җитәкчеләре Халыкара инвалидлар көнендә сәламәтлек мөмкинлекләре чикләнгән кешеләр өчен һәм МХОдә катнашучыларөчен уңайлы мохит, аларга һөнәри юнәлеш бирү, эшкә урнаштыру, тернәкләндерү, пенсияләр һәм түләүләр турында сөйләделәр.
Брифинг республиканың барлык муниципаль районнары белән видеоконференцэлемтә режимында узды. Брифинг ТР Хөкүмәте сайтының баш битендәге сылтама буенча трансляцияләнде. https://prav.tatarstan.ru/pressa/1video.htm/video/9943679.htm) Хәзерге вакытта Татарстанда 282 мең инвалид яши, шул исәптән 18 мең бала.
Быел республикада уңайлы мохит булдыруга һәм сәламәтлек саклау, мәгариф, мәдәният һәм социаль өлкә учреждениеләрен җайлаштыруга 36 млн сум юнәлдереләчәк. Ел ахырына кадәр социаль өлкәнең тагын 30 объекты җайлаштырылачак. "Уңайлы мохит булдыруга республика халкы үзләре җәлеп ителгән. Бу сәламәтлегендә чикләүләр булганнар гына түгел, кечкенә балалары булган әниләр дә, шулай ук өлкән яшьтәге кешеләр дә», – дип сөйләде ТР хезмәт, эш белән тәэмин итү һәм социаль яклау министры Эльмира Зарипова. Татарстанлыларның турыдан-туры катнашуында «Халык контроле» мәгълүмат системасында проектны гамәлгә ашыруның 12 елында «Уңай мохит» бүлегенә 3 меңгә якын мөрәҗәгать кергән, аларның 88%ы уңай хәл ителгән.
Ел саен Татарстанда мөмкинлекләре чикләнгән өч яшькә кадәрге 5 меңгә якын бала башлангыч ярдәм ала. Узган ел Казанда «Апрель» тернәкләндерү үзәге базасында гаиләләргә шундый хезмәтләр күрсәтү буенча ресурс үзәге булдырылган. «Апрель» үзәгендә иртә ярдәм бүлеге һәм менталь тайпылышлары булган балалар өчен көндезге тору бүлеге эшли. Быел шундый ук бүлекләр Алабугада, Зеленодольск һәм Чаллыда барлыкка килгән. "Без балаларның һөнәри юнәлешенә бәйле тарихны аларның әти-әниләре белән бергә алып барабыз. Бу һөнәрләр дөньясы белән танышу гына түгел, бәлки, барыннан да элек, баланың сәламәтлек торышыннан чыгып, һөнәр сайлау акыллы һәм аңлы булсын өчен, аның һәвәслеген билгеләү», – дип ассызыклады Зарипова.
Тернәкләндерү үзәкләрендә төрле остаханәләр булдырылган: тегү, чүлмәк ясау, агачтан әйберләр ясау. Алар балаларга үз һөнәрләрен сайларга, ә киләчәктә, бәлки, үзмәшгуль булырга ярдәм итә. Быел балалар өчен тернәкләндерү үзәкләрендә 4,2 меңнән артык гаилә тәрбияләү күнекмәләренә өйрәтелгән. Гаилә елында Россиядә республиканың барлык тернәкләндерү үзәкләрендә гаилә һәм ата-аналар ачык көннәре үткәрелә. "Һәр айның соңгы сишәмбесендә тернәкләндерү үзәге базасында ата-аналар өчен консультацияләр уза. Соңгы айда нинди алгарыш ясалганын, тагын нәрсәләрне хә л итәргә кирәклеген карау мөмкинлеге бар", - диде Зарипова.
Проект ярдәмендә Татарстаннан мөмкинлекләре чикләнгән балаларның 2,5 меңнән артык ата-анасы төрле мәсьәләләр буенча консультацияләр алган. Татарстанда хезмәт яшендәге инвалидларның мәшгульлек дәрәҗәсе төбәктәге гомуми санның 32%ына җитә. Россия буенча бу күрсәткеч 28% тәшкил итә. "Бу Идел буе федераль округында инвалидларны эшкә урнаштыруның иң югары дәрәҗәсе. Бездә эшкә яраклы яшьтәге һәр өченче инвалид диярлек икътисадта мәшгуль. 2 меңнән артык эш бирүче бүген квота буенча 12 меңнән артык эш урыны тәкъдим итә", - дип сөйләде Татарстан Республикасы хезмәт, эш белән тәэмин итү һәм социаль яклау министры.
Республикада инвалидларны эш белән тәэмин итүгә ярдәм итү өчен төрле чаралар оештырыла. Мөмкинлекләре чикләнү белән авыручылар һөнәри юнәлеш буенча түләүсез хезмәтләр ала, ә эшсез инвалидлар – психологик ярдәм, социаль адаптация һәм һөнәри белем бирү буенча хезмәтләр. "Татарстан Рәисенең аерым карары буенча ел саен республика бюджетында инвалидлар җәмгыятьләре тарафыннан оештырылган предприятиеләрдә эш урыннарын саклап калу өчен 30 млн сумга якын акча карала", – дип ассызыклады Зарипова. Инвалид балалар тәрбияләүче Татарстаннан субсидияләр -торак-коммуналь хезмәтләр өчен түләүгә ташламалар, айлык түләүләр һәм пособиеләр, шулай ук бер мәртәбә бирелә торган субсидияләр алалар. 2012 елдан башлап 18 яшькә кадәрге инвалид балаларга даими рәвештә чит кеше каравына мохтаҗ булганнарга ай саен түләү бирелә. Быел мондый түләүне 116 инвалид бала алган. 2019 елдан башлап 18 яшькә кадәрге биш һәм аннан күбрәк бала тәрбияләүче һәм ата – ана яки инвалид балаларның берсе булса да гаилә әгъзасына айлык пособие билгеләнә һәм түләнә. Быел 180 кешегә ярдәм күрсәтелгән.
Торак урыны һәм коммуналь хезмәтләр өчен түләүгә субсидия-ташламаларны республикада 249 мең инвалид, шул исәптән инвалид балалары булган 15 мең гаилә ала. Инвалид балалар тәрбияләүче гаиләләргә йорт биләмәсе чикләрендә газ үткәрүгә һәм йорт эчендә газ җайланмалары сатып алуга бер мәртәбә субсидия бирелә.
Зарипова мәгълүматлары буенча, бу җитди ярдәм. Быел мондый түләүне инвалид балалары булган 58 гаилә алган. МХОдә катнашучылар һәм аларның гаиләләре Татарстаннан зур социаль ярдәм пакеты алалар, аларга тернәкләндерү хезмәтләре күрсәтелә һәм эшкә урнашканда ярдәм күрсәтелә. "Идел" үзәге базасында җитди һәм күп төрле җитешсезлекләре булганнар, даими рәвештә чит ярдәмгә мохтаҗлар өчен бүлек ачтык. Бүген 22 катнашучы безнең тернәкләндерү учреждениеләре аша үтте", - дип сөйләде Эльмира Зарипова.
Сугышчан хәрәкәтләр инвалидлары социаль хезмәт күрсәтүгә чираттан тыш кабул итү хокукыннан файдалана. Барлык социаль хезмәтләр дә бушлай күрсәтелә. Республиканың тернәкләндерү үзәкләре инвалидлык алган МХОдә катнашучылар өчен социаль тернәкләндерү үткәрә. Психологик ярдәм һәм социаль адаптация чаралары аеруча кирәк.
Республикада МХОдә катнашучылар һәм аларның гаилә әгъзалары өчен 24 махсуслаштырылган вакансияләр ярминкәсе оештырылган. Чара йомгаклары буенча 63 кеше эшкә урнаштырылган, вакансияләр сайлау процессында тагын 17 кеше. Моннан тыш, 18 кеше укыган, 3 кеше яңадан әзерлек уза, МХОдә катнашучыларның 8 гаилә әгъзасы үз эшләрен ачу өчен 145 мең сум күләмендә бер мәртәбә бирелә торган финанс ярдәме алды.
Татарстан инвалидларын пенсия белән тәэмин итү, аларны кирәкле тернәкләндерү чаралары һәм шифаханәләргә юлламалар белән тәэмин итү турында Татарстан Республикасы буенча СФР бүлеге идарәчесе Эдуард Вафин сөйләде. "60 меңнән артык кеше картлык буенча иминият пенсияләре ала, пенсияләрнең бу төре иминият стажы булган беренче, икенче һәм өченче төркем инвалидларга каралган. Пенсияләр күләме индивидуаль рәвештә исәпләнә һәм инвалидлык төркеменә, стажга, уртача хезмәт хакына, күчерелгән иминият кертемнәренә бәйле.
Бүген пенсиянең уртача күләме - 13,9 мең сум", - дип аңлатты ул. Социаль пенсия инвалид балаларга һәм балачактан инвалидларга билгеләнә. Хәзерге вакытта аларның пенсиясе 18,4 мең сум тәшкил итә. Инвалидлык буенча пенсияләр автомат рәвештә бердәм цифрлы платформа ярдәмендә билгеләнә.
"Инвалидлык буенча дәүләт пенсияләре чакырылыш буенча хәрби хезмәт узганда, МХО уздырганда ирекле формированиеләрдә, шулай ук техноген һәм башка катастрофаларда инвалидлык алган кешеләргә бирелә. Бүгенге көндә 764 алучы исәптә тора", - диде Вафин. Сугыш җәрәхәте нәтиҗәсендә инвалидлар һәм Бөек Ватан сугышында катнашучылар бер үк вакытта ике төрле пенсия алалар – картлык буенча иминият һәм инвалидлык буенча дәүләт пенсияләре. Татарстанда андыйлар барлыгы 655 кеше. "Сугыш җәрәхәте нәтиҗәсендә гражданнарның пенсиясенең уртача күләме – 40,5 мең сум, Бөек Ватан сугышында катнашучыларның – 52 мең сумнан артык", – дип билгеләп үтте Вафин.
Быел МХОдә катнашучыларның инвалид балалары шулай ук ике төрле пенсиягә хокук алган. Түләүләр ел саен индексацияләнергә тиеш. Быел эшләмәүче гражданнар өчен иминият һәм дәүләт пенсия тәэминаты буенча пенсияләр 7,5%ка индексацияләнгән. «Киләсе елдан 2016 елдан бирле индексацияләнмәгән эшләүчеләргә пенсияләрне индексацияләүне яңарту планлаштырыла", - дип хәбәр итте Вафин.
Тулырак-сайтта https://www.tatar-inform.ru/news/putevki-v-sanatorii-kompensaciya-zku-i-osago-kakie-vyplaty-polucayut-invalidy-tatarstana-5966340