ТР белән ХМАО арасында икътисади-сәүдә, фәнни-техник, социаль-мәдәни хезмәттәшлек буенча 5 елга яңа килешү имзаланды
Бу көннәрдә Ханты-Манси автономияле округында матәм чаралары уза. Атна башында Төмән янында булган авиаһәлакәттә Юграның да 4 вәкиле һәлак булды. ТР Президенты очрашуны кайгы уртаклашу сүзеннән башлады. Аннары Рөстәм Миңнеханов әлеге мәртәбәле делегациягә Татарстанга сәфәрләре өчен рәхмәт белдерде. Сәфәр кыска вакытка исәпләнүгә карамастан, бик эчтәлекле булган. Кунаклар Татарстандагы IT-технологияләр, ЭТИС системасы, “Электрон Татарстан” проекты, электрон документ әйләнеше һ.б. белән танышкан. “Бүген ил инновацион үсешкә йөз тота. Бары алдынгы, конкурентлы ил, төбәк кенә көндәшлеккә сәләтле була ала. Инновацияләр өчен тиешле инфраструктура булдыру зарур. Белем бирү кластеры монда мөһим состав өлеше булып тора”, - дип ассызклады Татарстан Президенты.
Рөстәм Миңнеханов ике төбәк Хөкүмәтләре, предприятиеләре арасында уңышлы хезмәттәшлек тәҗрибәсе туплануына басым ясады. Президент мондый уңышлы хезмәттәшлекнең мисалы итеп “КАМАЗ”, “Әлмәт торба заводы”н, “Түбән Кама нефтехим”, “Татнефть”не һ.б. китерде. Аның фикеренчә, хезмәттәшлекне тагын да югары дәрәҗәгә чыгарырга, аерым министрлыклар, ведомстволар арасында ныклы элемтәләр булдырырга, сәфәрләр алмашырга, стажировкалр оештырыга кирәк. Президент ассызыклап узганча, 2010 ел йомгаклары буенча Татарстан белән Ханты-Манси автономияле округы арасында товар әйләнеше күләме 2 млрд сум булса, узган ел 2,5 млрд сум тәшкил иткән. “Сезнең сәфәр моңа кадәр булган элемтәләрне тагын да ныгытуга этәргеч ясар”, - дигән ышаныч белдерде Рөстәм Миңнеханов. “Без “КАМАЗ” , “Форд-Соллерс”автомобильләрен алга этәрергә телибез, Йөк автомобильләре кебек үк, Татарстанда җитештерелгән микроавтобуслар да автономияле округ территориясендә сорау табар дип ышанабыз”, -ди ул.
Ханты-Манси автономияле округы Россиянең газ һәм “кара алтын” ятмаларына иң бай төбәкләреннән санала. Татарстанга караганда бу җирләрдә углеводород ятмалары соңрак үзләштерелә башлаган. Әлеге зур ятмаларны үзләштерүгә Татарстан нефтьчеләре үзләренең саллы өлешләрен керткән. Алар разведка, нефть чыгаруны оештыру эшләрендә актив катнашкан. “Татнефть”тән бирегә эшкә китүчеләрнең шактые шунда урнашып та калган. “Күп еллардан килгән бу элемтәләрне дәвам итәргә кирәк. Безнең нефть компаниясенең потенциалы, технологияләре, авыр ятмалардан нефть үзләштерү тәҗрибәсе дә ХМАО нефтьчеләренә кызыклы булыр”, -ди ТР башлыгы.
Рөстәм Миңнеханов шулай ук Татарстанда җитештерелгән куллану товарлары, машина төзелеше продукциясе, дару препаратлары, медицина җиһазлары, азык, җиңел сәнәгать продукциясенә дә автономияле округта сорау зур булачак, дигән фикердә.
ХМАО Татарстан кебек үк спорт нык үскән. “Спорт өлкәсендә дә безнең төбәкләр хезмәттәшлек итәргә тиеш”, - дип ассызыклады Татарстан Президенты.
Географик яктан бер-берсеннән еракта урнашкан бу ике төбәкне тагын бер охшашлык якынайта. Бүген Ханты-Манси автономияле төбәгендә 100 меңнән татар эшли һәм гомер кичерә. Аларның күбесе шул җирләргә эшкә китеп төпләнеп калучылар. Рөстәм Миңнеханов милләттәшләребезгә үз-үзләрен реализацияләргә, үсәргә тигез мөмкинлекләр тудырган, милләтара һәм конфессияара татулыкны тәэмин иткән өчен төбәк җитәкчелегенә аерым рәхмәт җиткерде. “Биредәге татарларның күбесе бизнес белән шөгыльләнә, югары дәрәҗәләр били. Ике төбәк элемтәләрен үстерүдә бу да бик мөһим”, -дип белдерде ТР Президенты.
“Ике төбәк башлыгы арасында бизнес, мәдәният, социаль һ.б. юнәлешләрдә аңлашу бар. блга таба да Бергә эшләргә әзер”, - ди Татарстан башлыгы . Рөстәм Миңнеханов алга таба ике арада сәфәрләр алмашуны дәвам итәргә чакырып, автономияле округ вәкилләренә Чаллы төбәгендәге сәнәгый зонабелән танышу да файдалы булыр, дигән теләктә калды.
.
Губернатор Наталья Комарова, үз чиратында, ХМАО белән Татарстан хезмәттәшлеге тарихының бай булуын, бу мөнәсәбәтләрнең аерым статуска ия булуын ассызыклады. “Татарстан белгечләре Югра нефтен тудыручылар”, дип ул ике төбәкне туганлык җепләре бәйләүгә аерым игътибар юнәлтте. Ул Себер нефть ятмалары “картая” барган бер чорда, түбән дебитлы, авыр нефтьле скважиналарны эксплуатацияләү буенча Татарстанда кулланылучы технологияләр һәм тупланган тәҗрибәнең Югра нефтьчеләре өчен бик кирәкле булына басым ясады. Шулай ук бездәге кече предприятиеләрнең инновацион алымнары да өйрәнү өчен кызыклы, дип саный.
Наталья Комарова ХМАО да яшәүче 100 меңнән артык татарның 7 иҗтимагый оешмага берләшүен, аларның милли үзбилгеләнү хокукларын саклау, үсеш өчен барлык шартлар тудырылуын ассызыклады.
Губернатор ике арада мәдәни багланышларның актив үсештәбулуын искәртте. Юграда хәзер татар китап фондын формалаштыру башланган. ХМАО га ТР Мәгариф һәм фән министрлыгы бүлгән китапларның беренче партиясе алынган. Үзенең туристлык брендын булдырган Югра белән Татарстан туристлык өлкәсендә дә уңышлы хезмәттәшлек итә алыр иде, ди ул. Ике төбәк арасында авиаэлемтәне җайга салу да хезмәттәшлек перспективаларын тагын да көчәйтәчәк.
Очрашу соңында Татарстан белән Ханты-Манси автономияле округы арасында икътисади-сәүдә, фәнни-техник, социаль-мәдәни хезмәттәшлек буенча 5 елга яңа килешү имзаланды. “ХМАО системалы нигездә үзара технологияләр, идеяләр, товарлар, ресурслар алмашу белән кызыксына. Безнең Татарстан белән шул форматта эшләүнең унъеллык тәҗрибәсе бар инде. Беренче килешү 2002 елда имзаланган иде. Аны яңартып, үзебез билгеләгән юнәлешләр буенча алга таба барырга кирәк”, -дип белдерде губернатор Наталья Комарова. ТР Президенты Рөстәм Миңнеханов фикеренчә, документ төбәкләргә үз потенциалына тагын да тирәнрәк карарга ярдәм итәчәк.