ТР Хөкүмәте Йортында Татарстан сайлау системасының киләчәк сайлауларга әзерлеге турында брифинг узды
Бүген республика Министрлар Кабинетында Бердәм тавыш бирү көнен оештыру һәм уздыру мәсьәләләре буенча брифинг узды. Спикер сыйфатында Татарстан Үзәк сайлау комиссиясе рәисе Андрей Кондратьев чыгыш ясады.
Якшәмбе, 14 сентябрьдә, республикада өч сайлау кампаниясе тәмамлана: Татарстан Республикасы Рәисен сайлаулар, җирле үзидарәнең вәкиллекле органнары депутатларын сайлаулар, шулай ук 18 нче Мәләкәс бермандатлы сайлау округы (Чаллы шәһәре) сайлаучылары Дәүләт Советына өстәмә сайлауларда катнашачак.
Татарстан Үзәк сайлау комиссиясе җитәкчесе билгеләп үткәнчә, Бердәм тавыш бирү көненә әзерлек һичшиксез закон нигезендә, ачык һәм хәбәрдар уза. Бердәм тавыш бирү көнен оештыруда һәм уздыруда 2 752 участок сайлау комиссиясе җәлеп ителгән, шул исәптән 2710 даими һәм 42 вакытлы участок. Беренче мәртәбә экстерриториаль сайлау комиссиясе эше Мәскәүдә оештырылган, анда Татарстан Рәисен сайлауларда 14 сентябрьдә Россия башкаласында булган республика халкы тавыш бирә алачак.
Махсус хәрби операция уздыру зонасында да хәрби хезмәт узучы гражданнар өчен тавыш бирү оештырылган. "Безнең өчен шуны ассызыклау принципиаль әһәмияткә ия: сайлау хокукы барлык гражданнарга да кагыла, һәм МХО шартларында без нәкъ менә хәрбиләр өчен тавыш бирүне тәэмин итүгә аерым әһәмият бирәбез. Бу кешеләр - патриотизм үрнәге, безнең геройлар. Солдатлар һәм офицерлар катлаулы хәрби бурычларны үтиләр, суверенитетны саклыйлар һәм иминлекне тәэмин итәләр, илкүләм бердәмлек һәм үз Ватанының кыйммәтләрен һәм мәнфәгатьләрен сакларга әзерлек символы булып торалар. Без мондый экстерриториаль участоклар булдыру сайлау процессына ышанычны арттыра һәм бердәм җәмгыятьне ныгыта дип ышанабыз», - дип билгеләп үтте Андрей Кондратьев.
Бердәм тавыш бирү көне алдыннан Татарстан сайлау комиссияләренең барлык әгъзалары укулар узган. Республика Үзәк сайлау комиссиясенең белем бирү программасы сайлауларны уздыру көнендә эшнең хокукый аспектларын һәм практикасын үз эченә алган.
"3 сентябрьдән участок сайлау комиссияләре әгъзалары эшкә кереште. Участок комиссияләрендә безнең сайлаучылар үзләре турындагы мәгълүматны шәхсән ачыклый, сайлаучылар исемлегендә чагылдырылган мәгълүматларның дөреслеген тикшерә алалар. Әгәр сезнең паспорт белешмәләрегез, фамилиягез яки яшәү урыныгыз үзгәрсә, мин бу мәсьәләгә җаваплы карарга чакырам», - дип өстәде Андрей Кондратьев, Татарстан Республикасы сайлаучыларына мөрәҗәгать итеп.
30 июльдән республикада «Мобиль сайлаучы» сервисы эшли. 9 сентябрьгә булган мәгълүматларга караганда, инде 25 меңнән артык гариза бирелгән, күпчелеге – «Дәүләт хезмәтләре» федераль порталы аша, Мәскәүдәге участокта тавыш бирүгә гаризаларны да кертеп. Гаризаларны кабул итү 10 сентябрьдә тәмамланачак.
2025 елгы сайлау кампаниясендә мәгълүмат бирү инструментлары киң кулланыла: 500 меңгә якын плакат урнаштырылган, 2,5 меңнән артык мәгълүмат стенды, 90 электрон экран һәм медиафасад эшли. Кандидатлар турындагы мәгълүмат белән «Дәүләт хезмәтләре»ндә «Минем сайлаулар» бүлегендәге шәхси кабинетта, Татарстан Үзәк сайлау комиссиясе сайтында танышырга мөмкин.
"Бу кампаниянең үзәк мәйданчыгы - «Сайлау ноктасы» мәгълүмат үзәге, ул Кремль яр буенда эшен дәвам итә. Ул очрашулар, консультацияләр һәм агарту чаралары урынына әверелде. Кайнар линия телефоннары эшли: 8 800-200-00-20, +7 (843) 292-84-33, аңа инде 500дән артык шалтырату кергән – нигездә "Мобиль сайлаучы" сервисы турында һәм үз сайлау участогыңны ничек табарга», - дип аңлатты Татарстан Үзәк сайлау комиссиясе рәисе.
Сәламәтлеге торышы яисә башка нигезле сәбәпләр аркасында тавыш бирү участогына килә алмаган сайлаучылар өчен үз тавышларын өйдә бирү мөмкинлеге бар. 12 сентябрьгә кадәр тиешле гаризаны «Дәүләт хезмәтләре» аша бирергә мөмкин, 14 сентябрьдә 14:00 сәгатькә кадәр – турыдан-туры участок комиссиясендә.
Махсус укулар узган һәм һәр сайлау участогында контрольне тәэмин итәргә әзер булган күзәтүчеләрне әзерләү тәмамлана. 14 сентябрьдәге сайлауларда 10 меңнән алып 14 меңгә кадәр күзәтүче катнашыр дип көтелә. 65 территория комиссиясендә һәм сайлау бюллетеньнәрен эшкәртү комплекслары урнашкан участокларда видеокүзәтү билгеләнгән.
Моннан тыш, 14 сентябрьдә Тавыш бирү барышын иҗтимагый күзәтү үзәге эшли башлаячак. Аның эшчәнлеген профессиональ күзәтүчеләр һәм электораль юристлар тәэмин итәчәк. Шулай ук 2025 елгы Бердәм тавыш бирү көнендә Татарстан Үзәк сайлау комиссиясендә сайлауларны мониторинглау һәм барлыкка килгән барлык сорауларга һәм мөрәҗәгатьләргә оператив җавап бирү белән шөгыльләнәчәк ситуацион үзәк эшли башлаячак.
Андрей Кондратьев сүзләренчә, республика тавыш бирүгә әзерлекнең финал фазасына керде. Сайлаулар үтә күренмәле һәм сайлаучылар өчен уңайлы узсын өчен барлык шартлар да тудырылган. Шулай ук Татарстан Үзәк сайлау комиссиясе рәисе искә төшергәнчә, 9 сентябрьдән кампаниядә катнашучылар өчен тигез шартларны саклап калу өчен җәмәгатьчелек фикерен һәм экзитполларны сораштыруны тыю үз көченә кергән.
"12 сентябрьдә Казанда «Минем тавыш» сайлаучылар форумында «Бөтен гаилә белән сайлауларга» видеороликлар республика конкурсына йомгак ясалачак. Бу проект тагын бер тапкыр Татарстандагы сайлаулар сайлаучыларның барлык буыннары өчен үзенчәлекле вакыйга булуын ассызыклый», – дип белдерде Татарстан Үзәк сайлау комиссиясе рәисе. Ул республиканың барлык кешеләрен үз хокукларыннан файдаланырга һәм Татарстанның киләчәге файдасына сайлау ясарга чакырды.
Бердәм тавыш бирү көнендә, 14 сентябрьдә, республиканың барлык сайлау участоклары 7:00дән 20:00гә кадәр эшләячәк.